فیلم | روش‌های تدبر در قرآن / نکات نابی که از «وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» می‌توان آموخت

به گزارش ایکنا، اسماعیل عاکفی، پژوهشگر علوم قرآنی، در سیزدهمین جلسه روش‌های تدبر در قرآن به بیان یکی دیگر از تکنیک‌های تدبر در قرآن پرداخت که متن و فیلم آن در ذیل آمده است؛

«بسم‌الله الرحمن الرحیم

در آیاتی از قرآن گاهی یک حکم کلی بیان شده و مفهومی کلی مد نظر بوده است، مثلاً در آیه دوم از سوره مبارکه جمعه می‌فرماید: «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ؛ اوست کسی که برانگیخت در بین اُمی‌ها فرستاده‌ای از خودشان تا آنها را تزکیه کند و به آنها کتاب و حکمت بیاموزد، هر چند که قبل از آن در گمراهی آشکاری بودند.» در اینجا «وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» به معنی این است که به آنها قرآن را بیاموزد. حال سؤال این است که پشت همین عبارت کوتاه چه مطالبی پنهان است؟ در ادامه برخی مطالب پنهان در این عبارت را بیان می‌کنم.

• پیامبر(ص) خود قرآن را می‌دانند.
• پیامبر(ص) تدریس قرآن را می‌دانند.
• شیوه آموزشی پیامبر(ص) مورد تأیید خداوند متعال است.
• قرآن به تنهایی کافی نیست و نیاز به معلم دارد.
• مردم به تنهایی همه قرآن را نمی‌دانند.
• قرآن کریم قابل آموزش است.
• فهم قرآن نیاز مردم است، یعنی هم نمی‌دانند و هم نیاز به یادگیری دارند.

صرفاً با کمی توجه این همه مفهوم پنهان شده را متوجه شدیم و همانطور که گفته شد، تدبر به معنی دانستن مطالب پنهان یک موضوع است.

اگر کسی آمد و گفت من به تنهایی متوجه مفاهیم قرآن می‌شوم، همان‌طور که پیامبر متوجه می‌شد؟ قرآن پاسخ این سؤال احتمالی را داده و فرموده که پیامبر، رسول خداست. شما که فرستاده خدا نیستی، چه کسی گفته است، شما حق داری این ادعا را داشته باشی که همه قرآن را می‌فهمی و نیازی به توضیح نداری؟ خود قرآن می‌گوید که من کافی نیستم و نیاز به توضیح دارم.

نکته بعد اینکه اگر کسی بگوید پیامبر اکرم(ص) فقط مسئول رساندن الفاظ قرآن است ما خودمان می‌فهمیم؛ در جواب باید گفت که قرآن گفته است پیامبر، کتاب را آموزش می‌دهد و نگفته است که کدام قسمت را باید بیاموزید. حال که نگفته است، پس آموزش هر قسمت از قرآن با هر موضوعی جزء مأموریت پیامبر(ص) است.

مشاهده کردید که در دو کلمه قرآن چقدر نکته نهفته بود. پس بیشتر در کلمات قرآن کریم دقت کنیم.»